Yaralanmalı ve Tek Taraflı Trafik Kazası Yolcunun Tazminat Süresi Ne Kadardır?
Trafik kazası tazminat davalarında zamanaşımı süresi, Karayolları Trafik Kanunu’nun 109. maddesinde düzenlenmektedir. Temel kural şudur:
-
Genel Zamanaşımı Süresi: Zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren 2 yıl ve her hâlde kaza gününden itibaren 10 yıl. (KTK m. 109/1)
Ancak yaralanmalı trafik kazaları, çoğu zaman Türk Ceza Kanunu’na göre suç teşkil eden fiiller niteliğindedir. Bu durumda devreye uzamış (ceza) zamanaşımı süresi girer.
Trafik Kazası Tazminat Davasında Uzamış Ceza Zamanaşımı Süresi Nedir?
Karayolları Trafik Kanunu’nun 109/2. maddesi açıkça belirtir:
“Dava, cezayı gerektiren bir fiilden doğmuşsa ve Ceza Kanunu bu fiil için daha uzun bir zamanaşımı süresi öngörmüşse, bu süre uygulanır.”
Örneğin:
-
Taksirle yaralama (TCK m. 89) → 8 yıl zamanaşımı (TCK m. 66/1-e)
-
Taksirle ölüme sebebiyet (TCK m. 85) → 15 yıl zamanaşımı (TCK m. 66/1-d)
Bu süreler, yalnızca sürücü için değil; işleten, araç sahibi ve sigorta şirketi gibi tüm sorumlular için geçerlidir.
KYOK Kararı Uzamış Zamanaşımını Engeller mi?
Bu konuda Yargıtay’ın içtihatları çok nettir:
-
Soruşturma sonucu kovuşturmaya yer olmadığına dair (KYOK) karar verilmesi, ceza zamanaşımı süresinin uygulanmasına engel olmaz.
-
Çünkü önemli olan, kazaya neden olan eylemin objektif olarak suç teşkil edip etmediğidir. Ceza davası açılsın veya açılmasın, hukuk hâkimi bu değerlendirmeyi kendisi yapar.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 2020/224 E. 2020/982 K. sayılı kararında şöyle demektedir:
“Ceza zamanaşımının uygulanabilmesi için sadece eylemin suç oluşturması yeterlidir; fail hakkında mahkûmiyet kararı verilmesi, hatta ceza davası açılması şart değildir.”
Sigorta Şirketine Başvuru Zamanaşımını Keser mi?
Hayır! Yargıtay kararları bu konuda da açıktır. Özellikle Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, 2023/12969 E., 2024/1507 K. sayılı kararında:
Sigorta şirketine başvuru veya yazışmalar, zamanaşımını kesmez.
Dolayısıyla, mağdurun sigorta şirketiyle görüşmeleri sürerken bile zamanaşımı dolabilir. Bu nedenle mutlaka:
-
Uzamış ceza zamanaşımı süresi içinde dava açılmalı
-
Ya da Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurulmalıdır.
10 Yıllık Mutlak Süre Ne Demektir?
Her hâlükârda, Karayolları Trafik Kanunu’nun 109/1. maddesinde belirtilen 10 yıllık mutlak süre önem taşır. Çünkü:
-
Ceza zamanaşımı süresi ör. 8 yıl olsa bile, kazanın üzerinden 10 yıl geçtikten sonra dava açılamaz.
-
Ancak zarar ve fail daha sonra öğrenilmişse, 10 yıllık süre aşılmamak kaydıyla 2 yıllık ek süre kullanılabilmektedir.
Örneğin; kazanın tarihi 01.01.2020 ise, en geç 01.01.2030 tarihine kadar dava açılması gerekir.
İlk Derece Mahkemelerinin Farklı Yaklaşımları
Bazı ilk derece mahkemeleri, KYOK kararı verilmesi durumunda uzamış ceza zamanaşımının uygulanamayacağını öne sürmüşse de, bu yorum Yargıtay içtihatlarına açıkça aykırıdır. Yargıtay, bu tür kararları çoğunlukla bozmakta ve hukuki hataya işaret etmektedir.
Sonuç: Yolcunun Tazminat Hakkını Kaybetmemesi İçin Ne Yapmalı?
Özetlemek gerekirse:
- Tek taraflı yaralanmalı trafik kazasında yolcunun tazminat süresi genellikle 8 yıl olarak değerlendirilmektedir.
- KYOK kararı verilmesi bu süreyi etkilemez.
- Sigorta şirketine başvuru zamanaşımını kesmez veya durdurmaz.
- Mutlaka dava açılmalı veya tahkim yoluna başvurulmalıdır.
- En geç 10 yıl içinde dava açılmalıdır.
Bu nedenle mağdurların hak kaybına uğramamaları için mutlaka uzman bir trafik kazası avukatı ile hareket etmeleri önerilmektedir.
Sık Sorulan Sorular (FAQ)
Tek taraflı trafik kazasında yolcu tazminat talep edebilir mi?
Evet, özellikle yaralanma varsa yolcu hem maddi hem manevi tazminat talep edilebilmektedir.
Sigorta şirketine yazı göndermek dava açmaya eşdeğer midir?
Hayır. Sigorta şirketiyle yazışmak zamanaşımını durdurmaz. Mutlaka dava açılmalı veya tahkime başvurulmalıdır.
KYOK kararı çıkarsa tazminat davası açılamaz mı?
Hayır, açılabilmektedir. KYOK kararı sadece ceza davası için önemlidir. Hukuk mahkemesi kazayı suç teşkil eden fiil olarak değerlendirilebilmektedir.
Önemli Not: Bu yazı yalnızca bilgi verme amacı taşımaktadır. Hukuki sonuç doğurabilecek konularda mutlaka bir avukata veya hukuk uzmanına danışılması tavsiye edilmektedir.